استعاره‌های مفهومی در زبان فارسی؛ تحلیلی شناختی و پیکره‌مدار

Authors

  • آزیتا افراشی گروه زبانشناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
  • سید مصطفی عاصی گروه زبانشناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
Abstract:

پژوهش حاضر به بررسی استعاره‌های مفهومی در پیکره‌ای نمونه از زبان فارسی می‌پردازد. در این پژوهش تلاش شده است تا با بهره‌گیری از پایگاه داده‌های زبان فارسی، پیکره‌ای از متون نوشتاری زبان فارسی معاصر که شباهت بیشتری به زبان روزمره سخنوران دارد، نمونه‌گیری و استعاره‌های مفهومی نهفته در آن استخراج گردد. سپس این استعاره‌ها براساس طبقه‌بندی لیکاف و جانسون Johnson, 1980) & (Lakoff ، در قالب استعاره‌های «ساختاری»، «هستی‌شناختی»، «جهتی» و نیز طبقه‌ای از استعاره‌های مفهومی که لیکاف و ترنر(Lakoff & Turner,1989)، تحت عنوان «استعاره‌های تصویری» معرفی کردند، دسته‌بندی شدند. در گام بعدی نسبت بسامد هریک از این استعاره‌ها در مقایسه با یکدیگر تعیین شد و تلاش شد تا پر بسامدترین حوزه‌های مبدأ در طبقه استعاره‌های هستی شناختی تعیین گردد و در مجموع با توجه به یافته‌های پیکره‌ای مشخص گردد که فارسی زبانان بیشتر از چه حوزه‌های مبدأیی برای بیان مفاهیم انتزاعی بهره می‌برند. در خلال این پژوهش، نگارندگان به دلیل بهره‌گیری از پیکره دریافتند که طبقه‌بندی لیکاف و جانسون(1980) از انواع استعاره‌های مفهومی، ملاک دقیقی برای محک یافته‌ها در یک پژوهش پیکره مدار نمی‌باشد و همچنین یافته‌های پیکره‌ای در زبان فارسی در مواردی اصل یکسویگی در نظریه استعاره ‌مفهومی را نقض می‌کنند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

یکسویگی استعاره‏های مفهومی؛ تحلیلی انتقادی بر مبنای زبان فارسی

نظریة استعارة مفهومی که نخستین بار در سال 1980 میلادی از سوی لیکاف و جانسون مطرح شد، یکی از مبانی نظری اولیه در معنی‏شناسی شناختی به حساب می‏آید. بر اساس این نظریه، استعاره صرفاً ابزاری بلاغی محسوب نمی‏شود، بلکه اندیشیدن انسان ماهیتاً استعاری است. در چنین نگرشی، ساخت مفهومی از طریق نگاشت‏های میان حوزه‏های مبدأ و مقصد، و انطباق میان این حوزه‏ها شکل می‏گیرد. تجربة انسان و تعامل با جهان پیرامون‏اش م...

full text

استعاره های مفهومی در زبان فارسی؛ تحلیلی شناختی و پیکره مدار

پژوهش حاضر به بررسی استعاره های مفهومی در پیکره ای نمونه از زبان فارسی می پردازد. در این پژوهش تلاش شده است تا با بهره گیری از پایگاه داده های زبان فارسی، پیکره ای از متون نوشتاری زبان فارسی معاصر که شباهت بیشتری به زبان روزمره سخنوران دارد، نمونه گیری و استعاره های مفهومی نهفته در آن استخراج گردد. سپس این استعاره ها براساس طبقه بندی لیکاف و جانسون johnson, 1980) & (lakoff ، در قالب استعاره های...

full text

حرکتِ ‌پنداری در زبان فارسی: رویکردِ شناختی

حرکت یکی از بنیادی‌ترین تجربه‌های بشر است و انسان با شبیه‌سازیِ حرکت در ذهن، آن را به حوزه‌های دیگری، که به‌واقع هیچ‌گونه حرکتی در آنها وجود ندارد، تسری می‌دهد. این شبیه‌سازی و تعمیم در زبان نیز منعکس می‌شود و کاربرانِ زبان، عناصر و اجزای حرکتِ حقیقی را برای توصیف حرکتِ مجازی نیز به‌کار می‌برند. این مقاله بر نوع خاصی از حرکتِ مجازی، با عنوانِ حرکتِ ‌پنداری، متمرکز است. حرکتِ ‌پنداری به موقعیت‌هایی اطلا...

full text

رویکرد مفهومی- نقشی در آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان

یادگیری نقش‌های زبانی و نحوه­ی اجرای آنها، از جمله اهداف مهم در تدریس زبان خارجی/دوم است. از آن‌جا که تاکنون پژوهش چندانی جهت شناسایی نقش‌ها و مفاهیم زبان فارسی صورت نگرفته است، ضرورت داشت که  پس از شناسایی صورت‌های بی‌نشانِ پنج نقش پرکاربرد زبانی در موقعیت‌های مختلف، از آنها در تدریس زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان استفاده نماییم. از این‌رو، پس از جمع‌آوری داده‌های لازم از مکالمات صورت گرفته بین ...

full text

روراستی تعارف‌ها و جنسیت در زبان فارسی: رویکردی شناختی

این پژوهش به عدم / روراستی تعارف‌های زبان فارسی در دو جنس زن و مرد با استفاده از طرحواره‌های فرهنگی به عنوان ابزار تحلیلی می‌پردازد. داده‌های این پژوهش که از بافت‌های گفت‌وگو در تعاملات طبیعی و فیلم‌های ایرانی جمع‌آوری‌شده، به وسیله روش تحلیل مکالمه بررسی شده است. پژوهش‌گران با به‌کارگیری روش درون‌نگر 15 طرحوارۀ  فرهنگی زیربنایی برای تعارف‌های زبان فارسی شناسایی کرده و مدلی ارائه داده‌اند. نظری...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 12

pages  39- 61

publication date 2016-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023